3. ลักษณะของกลุ่มชุดดิน ของชุดดินในกลุ่มและการประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดิน

            3.1 ลักษณะของกลุ่มชุดดิน ลักษณะเนื้อดินบนส่วนใหญ่เป็นดินร่วนเหนียว ดินร่วนเหนียวในทรายแป้งและดินเหนียวสีเทาเข้มหรือน้ำตาล น้ำตาลอ่อนหรือสีเทาปนสีเขียวมะกอก พบจุดประสีน้ำตาลแก่ สีน้ำตาลปนเหลือง หรือสีเหลืองเกิดขึ้นตลอดหน้าตัดของดิน บางแห่งอาจพบก้อนปูนเหล็กและแมงกานีสจับตัวกันเป็นก้อนและพบในดินชั้นล่าง ปฏิกิริยาของดินเป็นกรดแก่ถึงเป็นกรดเล็กน้อยค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 5.5-6.5 ถ้าพบก้อนปูนเป็นอยู่ ค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 7.8-8.0 ดินมีความอุดมสมบูรณ์อยู่ในระดับปานกลางถึงสูง

          3.2 ลักษณะของชุดดินในกลุ่ม

            3.2.1 ชุดดินชัยนาท (Chai Nat series) ลักษณะเนื้อดินเป็นดินร่วนเหนียวปนทรายแป้งหรือดินร่วนเหนียวสีน้ำตาลเข้มปนเทาหรือสีน้ำตาลหรือน้ำตาลปนเหลือง พบจุประสีน้ำตาลแก่หรือน้ำตาลปนเหลืองเกิดขึ้นตลอดหน้าตัดดิน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดแก่ถึงเป็นกรดเล็กน้อยในดินชั้นบน ค่าความเป็นกรดเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 5.5-6.5 ส่วนดินชั้นล่างจะเป็นกรดปานกลางถึงเป็นกลาง ค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 6.0-7.0

           3.2.2 ชุดดินราชบุรี (Ratchaburi series) ลักษณะเนื้อดินบนเป็นดินร่วนเหนียวดินเหนียว หรือดินเหนียวปนทรายแป้งสีน้ำตาลเข้มปนเทาหรือสีน้ำตาลเข้ม ส่วนดินชั้นล่างมักเป็นดินเหนียวสีน้ำตาลปนเทา สีน้ำตาลหรือน้ำตาลเข้มปนเหลืองพบจุดประสีน้ำตาลปนเหลืองและสีน้ำตาลแก่เกิดขึ้นตลอดหน้าตัดดิน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดแก่ถึงเป็นกลางในดินบน ค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 5.5-7.0 ส่วนดินชั้นล่างเป็นกรดเล็กน้อยถึงเป็นด่างอย่างอ่อน ค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 6.5-8.0

              3.2.3 ชุดดินท่าพล (Tha Phon series) ลักษณะเนื้อดินเป็นดินร่วนเหนียวหรือดินเหนียวปนทรายแป้งสีเทาเข้มมากหรือน้ำตาลเข้มมาก หรือน้ำตาลเข้มมากปนเทาส่วนดินชั้นล่างเป้นดินเหนียวปนทรายแป้งหรือดินเหนียวสีน้ำตาลเข้มปนแดงหรือแดงเข้มปนเทาจุดประสีน้ำตาลแก่และน้ำตาลปนเหลืองเกิดขึ้นให้เห็นไม่ค่อยชัดเจนตลอดหน้าตัดดิน   ปฏิกิริยาดินเป็นกรดปานกลางถึงกลางในดินชั้นบน ค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 6.0-7.0 ส่วนดินชั้นล่างเป็นกรดเล็กน้อยถึงเป็นด่างอย่างอ่อนค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 6.5-8.0

              3.2.4 ชุดดินสระบุรี (Saraburi series) ลักษณะเนื้อดินบนเป็นดินเหนียวสีเทาเข้มมากหรือน้ำตาลเข้มมากปนเทาหรือน้ำตาลเข้มปนเทา ส่วนดินชั้นล่างเป็นดินเหนียวหรือดินเหนียวปนทรายแป้งสีน้ำตาลเข้มปนเทา หรือ น้ำตาลปนเทาหรือ น้ำตาลเข้ม พบจุดประสีน้ำตาลปนเหลืองและน้ำตาลแก่ในดินชั้นบน ส่วนดินชั้นล่างมีสีน้ำตาลแก่ น้ำตาลเข้มและน้ำตาลเข้มปนเหลือง นอกจากที่กล่าวแล้วยังพบรอยถูไถ (slickensides) และเหล็ก-แมงกานีสจับตัวกันเป็นก้อนกลม ๆ ในดินชั้นล่าง ปฏิกิริยาดินเป็นกรดแก่ถึงเป็นกลางในดินชั้นบน ค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 5.0-7.0 ส่วนดินชั้นล่างค่าความเป็นกรดเป็นด่างจะสูงขึ้นออยู่ระหว่าง 6.0-8.0

            3.2.5 ชุดดินบางมูลนาค (Bang Mun Nak) ลักษณะเนื้อดินบนเป็นดินเหนียวปนทรายแป้งหรือดินเหนียวสีน้ำตาล น้ำตาลเข้ม หรือน้ำตาลปนแดง ส่วนดินชั้นล่างเป็นดินเหนียว สีน้ำตาลปนแดงแล้วค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลปนเทา สีเทาแดงและสีเทาอ่อนปนน้ำตาลในดินชั้นล่างลึก พบจุดประสีน้ำตาลแก่ แดงปนเหลืองและสีแดงตลอดหน้าตัดดิน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดแก่ถึงแก่มากในดินชั้นบน ค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 4.5-5.0 ส่วนดินชั้นล่างจะเป็นกรดแก่ถึงเป็นกลาง ค่าความเป็นกรดเป็นกลางอยู่ระหว่าง 5.0-7.0

       3.3 การประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดิน
            การประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดินได้อาศัยคุณสมบัติทางเคมี ได้แก่ ค่าความสามารถในการแลกประจุบวก (C.E.C) เปอร์เซนต์การอิ่มตัวด้วยธาตุเบส (%B.S) ปริมาณอินทรียวัตถุ (O.M) ปริมาณฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ต่อพืชซึ่งได้จากผลของการวิเคราะห์ดินบนหนาประมาณ 30 ซม ของตัวอย่างดินที่เป็นตัวแทนของชุดดินในกลุ่ม วิธีการแระเมินใช้วิธีการประเมินในคู่มือการจัยฉัยคุณภาพดินสำหรับประเทศไทย (Soil Interpretation handbook for Thailand,1973) พิมพ์เผยแพร่โดยกรมพัฒนาที่ดิน ซึ่งผลของการประเมินพอสรุปได้ดังนี้

    ตารางที่ 1 ผลการวิเคราะห์ดินและระดับความอุดมสมบูรณ์ของดิน

    สรุป จากการประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดินชุดต่าง ๆ ที่จัดอยู่ในกลุ่มชุดดินที่ 4 พบว่าดินชุดชัยนาทและท่าพล มีความอุดมสมบูรณ์สูง ส่วนดินชุดราชบุรี สระบุรี และบางมูลนาคมีความอุดมสมบูรณ์ยอยู่ในระดับปานกลาง